Europejska Federacja Dziennikarzy (EFJ), reprezentująca 320 000 dziennikarzy z całej Europy, w związku z globalnym kryzysem związanym z COVID-19 wezwała rządy krajów europejskich, Komisję Europejską i Parlament Europejski do podjęcia szybkich, ukierunkowanych i skoordynowanych działań wspierających pracowników mediów (zatrudnionych na etatach, freelancerów i samozatrudnionych) oraz same media.
W związku z ograniczeniami wprowadzanymi z powodu pandemii obywatele krajów europejskich potrzebują dziennikarzy bardziej niż kiedykolwiek. Z tego względu Unia Europejska powinna podjąć działania, i zachęcić do nich również państwa członkowskie, zmierzające do zapewnienia dziennikarzom bezpieczeństwa finansowego. Tysiące pracowników mediów straciło pracę lub jest zagrożonych utratą pracy, czasowo lub na stałe.
„Spotkaliśmy się z Věrą Jourovą, wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej i poprosiliśmy, aby sektor mediów traktowany był jako kluczowy. Dziennikarstwo może ratować życie. Sektor mediów potrzebuje nadzwyczajnych działań rządów, organizacji międzynarodowych i instytucji dysponującymi funduszami dla mediów, aby zapewnić mediom niezbędne wsparcie ”- powiedział prezes EFJ Mogens Blicher Bjerregård.
„Zamiast obniżek podatków i zwolnień ze składek na ubezpieczenie społeczne EFJ żąda ukierunkowanych działań, które będą skutkować większą liczbą dziennikarzy i reporterów dostarczających bezpośrednie relacje” – dodała Renate Schroeder, dyrektor EFJ.
Zarówno unijne jak i krajowe programy antykryzysowe dla mediów powinny obejmować:
- Zwiększenie finansowania mediów publicznych;
- Bezpośrednie wsparcie finansowe newsroomów gazet i tygodników (bezpośrednie dotacje na finansowanie miejsc pracy w newsroomach mediów prywatnych, które prowadzą działy lokalne; odroczone lub nieoprocentowane pożyczki; ulgi podatkowe od wynagrodzeń pracowników newsroomów; ulgi podatkowe dla podatników na prenumeratę prasy lokalnej; zwiększenie liczby ogłoszeń rządowych i UE w mediach lokalnych …). Dotacje powinny być przydzielane przez niezależny organ, z uwzględnieniem obiektywnych kryteriów (ochrona miejsc pracy w newsroomie, wykazana utrata przychodów z reklam, zagrożenie dla niezależnych mediów lokalnych…);
- Unijne i krajowe Fundusze na Rozwój Innowacji w Mediach (News Innovation Funds) dedykowane wsparciu nowoczesnych sposobów zbierania informacji, szczególnie lokalnych i miejskich. Za udzielanie grantów na wspieranie niezależnego dziennikarstwa śledczego, przede wszystkim lokalnego, start-upów mediowych oraz innych innowacji odpowiadałaby nowa niezależna organizacja Unijny Fundusz Wspierania Mediów Interesu Publicznego (EU Public Interest Media Endowment). Fundusz mógłby być zasilany z podatku (2%) od targetowanych reklam na platformach internetowych.
„Kilka europejskich rządów, w tym rządy Danii i Szwecji, skierowało wsparcie dla sektora mediów. Ale większość nie zaoferowała jeszcze żadnej pomocy. A niektóre kraje, jak na przykład Chorwacja, wyraźnie odmówiły jakiegokolwiek wsparcia skierowanego konkretnie do mediów, co zdecydowanie potępiam ”- powiedział sekretarz generalny EFJ Ricardo Gutiérrez.
EFJ popiera również postulaty Międzynarodowej Federacji Aktorów (FIA) i sektora Mediów, Rozrywki i Sztuki związku zawodowego UNI Global Union (UNI-MEI), służące wsparciu ekonomicznemu całego sektora kreatywnego:
- pakiety pomocowe i pakiety aktywizujące dostosowane do konkretnych potrzeb i praktyk sektora
- tymczasowa pomoc państwa wdrażana w szybki i nierestrykcyjny sposób. Podczas kryzysu dostosowuje się systemy podatkowe, aby złagodzić presję na przedsiębiorstwa i pracowników
- płatność składek na ubezpieczenie społeczne płaconych przez pracodawcę odraczana tam, gdzie to konieczne (nie usuwana, ale odraczana)
- instytucje finansujące dostosowują swoje zasady, aby zapewnić najlepsze możliwe wsparcie dla przerwanych projektów i zapewnić elastyczność w odniesieniu do wniosków projektowych
- dotacje przyznawane na pokrycie bezpośrednich kosztów stałych, w tym kosztów zatrudnienia. Preferencja dla dotacji, a nie pożyczek.
Europejska Federacja Dziennikarzy (EFJ) wspólnie z Międzynarodową Federacją Aktorów (FIA) i sektorem Mediów, Rozrywki i Sztuki związku zawodowego UNI Global Union (UNI-MEI) wzywa również Unię Europejską i rządy europejskie do wsparcia freelancerów i samozatrudnionych. Wielu z nich może nie mieć wystarczających zabezpieczeń, aby skorzystać z nich podczas kryzysu, a zatem może znaleźć się w krytycznej sytuacji. W szczególności rekomendujemy, aby:
- wszyscy pracownicy w naszym sektorze, w tym freelancerzy i samozatrudnieni, zostali w równym stopniu objęci pakietami pomocy skierowanymi do sektora mediów, w celu utrzymania zatrudnienia i kompetencji
- przestrzeganie nakazów przebywania w domu w celu samoizolacji nie odbywało się kosztem przysługujących uprawnień do urlopu
- dostęp do świadczeń socjalnych i zasiłków chorobowych był gwarantowany bez ograniczeń i okresów oczekiwania dla wszystkich pracowników, a progi dostępu obniżone lub w inny sposób dostosowane
- tymczasowa utrata zatrudnienia z powodu zamknięcia nie wpływała na dostęp do takich świadczeń
- zasiłki dla bezrobotnych zostały wydłużone, tak aby objąć przedłużające się skutki kryzysu, a okresy kwalifikujące skorygowane, tak aby objąć brak aktywności ze względu na przestrzeganie ograniczeń
- środki dla freelancerów i samozatrudnionych na zrekompensowanie dochodu utraconego z powodu choroby, opieki nad dziećmi i ze względu na przestrzeganie ograniczeń, były w naszym sektorze zapewnione przez władze, jeśli nie są dostępne w inny sposób.
Zdjęcie: EFJ/ Eric Baradat / AFP
