Antykryzysowe wsparcie dla mediów za granicą

Coraz więcej krajów europejskich rozważa wdrożenie specjalnych programów wsparcia dla sektora mediów. Niektóre już zaproponowały rozwiązania dedykowane specjalnie dla tego sektora. Przykłady tarczy antykryzysowej dla mediów w kilku wybranych krajach:

 

Austria

Rząd Austrii przeznaczył dla mediów 32 mln EUR. Prawie połowa tej kwoty trafi do prywatnych, komercyjnych nadawców, a 14,8 mln EUR do prasy (gazety otrzymają 12,1 mln EUR, tygodniki 2,7 ​​mln EUR).

 

Belgia

W regionie francuskojęzycznym 3 mln EUR dla mediów w trudnej sytuacji finansowej i 3 mln EUR na prozdrowotną kampanię społeczną w mediach (zakup powierzchni reklamowej).

W Regionie Flamandzkim 3,8 mln EUR dla publicznego nadawcy VRT i 3,8 mln EUR dla nadawców regionalnych. Ponadto Flamandzki Fundusz Audiowizualny dysponuje dodatkową kwotą 1,9 mln EUR, a mniejsze fundacje mają łącznie około 0,5 mln EUR dla mediów.

 

Dania

Rząd Danii wyasygnował dla mediów 24 mln EUR. Program wsparcia przeznaczony jest dla mediów prywatnych, które utraciły od 30% do 50% przychodów z reklam. Otrzymają one od państwa od 60% do 80% tego co utraciły. Ponadto rząd oferuje wsparcie dla mediów, które nie zwalniają – państwo sfinansuje 75% wynagrodzenia pracownika, a pracodawcy zaledwie 25%. Wkład pracowników mediów to rezygnacja z tygodnia urlopu.

 

Estonia

Obniżka VAT dla wydań cyfrowych z 20% do 9% – szacowana kwota oszczędności dla mediów w roku 2020 to 400 tys. EUR. Ponadto rząd przez 3 miesiące subsydiuje dystrybucję prasy papierowej – to kolejne 450 tys. EUR oszczędności dla mediów.

 

Finlandia

Rząd przeznaczył 5 mln EUR na dopłaty do wynagrodzeń dziennikarzy (etatowych i freelancerów), 2,5 mln EUR dla Fińskiej Agencji Prasowej (STT) i 5 mln EUT dla Fińskiej Fundacji Filmowej na wsparcie krajowych produkcji.

 

Łotwa

0,6 mln EUR na wsparcie dla mediów informacyjnych (prasa i internet), 0,2 mln EUR miesięcznie na dystrybucję prasy, 0,2 mln EUR miesięcznie na pokrycie kosztów emisji.

 

Portugalia

W Portugalii na pomoc dla mediów rząd przeznaczył 24 mln EUR, z czego 15 mln to środki na zakup reklam przez instytucje państwowe, przy zastrzeżeniu że 25% z nich musi trafić do mediów lokalnych i regionalnych.

 

Szwecja

Ponad 47 mil EUR przeznaczone na aktywizację redakcji oraz pokrycie utraconych wpływów z reklamy. Ponadto rząd na stałe zwiększył środki dla sektora mediów o 200 mln SEK (około 18 mln EUR). Uzasadnia to tym,  że również w przyszłości potrzebne będą dodatkowe pieniądze na wsparcie branży. Większość z tej puli (150 mln SEK) będzie wykorzystane na pokrycie kosztów dystrybucji, a reszta (50 mln) stanowi specjalną dotację dla mediów. Nie jest to uważane za nowy „pakiet kryzysowy”, ale raczej za bardzo potrzebne zwiększenie wsparcia mediów.

 

Włochy

Wydatki na reklamę w prasie drukowanej i mediach cyfrowych mogą być częściowo (30%) odpisane od podatku.

 

Dane o wsparciu dla mediów w poszczególnych krajach pochodzą z Europejskiej Federacji Dziennikarzy, która zbiera informacje od organizacji dziennikarskich i na bieżąco je aktualizuje.

 

Zdjęcie z konferencji SDP „Media jako służba publiczna”

EFJ: sektor mediów potrzebuje nadzwyczajnych działań

Europejska Federacja Dziennikarzy (EFJ), reprezentująca 320 000 dziennikarzy z całej Europy, w związku z globalnym kryzysem związanym z COVID-19 wezwała rządy krajów europejskich, Komisję Europejską i Parlament Europejski do podjęcia szybkich, ukierunkowanych i skoordynowanych działań wspierających pracowników mediów (zatrudnionych na etatach, freelancerów i samozatrudnionych) oraz same media.

 

W związku z ograniczeniami wprowadzanymi z powodu pandemii obywatele krajów europejskich potrzebują dziennikarzy bardziej niż kiedykolwiek. Z tego względu Unia Europejska powinna podjąć działania, i zachęcić do nich również państwa członkowskie, zmierzające do zapewnienia dziennikarzom bezpieczeństwa finansowego. Tysiące pracowników mediów straciło pracę lub jest zagrożonych utratą pracy, czasowo lub na stałe.

 

„Spotkaliśmy się z Věrą Jourovą, wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej i poprosiliśmy, aby sektor mediów traktowany był jako kluczowy. Dziennikarstwo może ratować życie. Sektor mediów potrzebuje nadzwyczajnych działań rządów, organizacji międzynarodowych i instytucji dysponującymi funduszami dla mediów, aby zapewnić mediom niezbędne wsparcie ”- powiedział prezes EFJ Mogens Blicher Bjerregård.

 

„Zamiast obniżek podatków i zwolnień ze składek na ubezpieczenie społeczne EFJ żąda ukierunkowanych działań, które będą skutkować większą liczbą dziennikarzy i reporterów dostarczających bezpośrednie relacje” – dodała Renate Schroeder, dyrektor EFJ.

 

Zarówno unijne jak i krajowe programy antykryzysowe dla mediów powinny obejmować:

 

  • Zwiększenie finansowania mediów publicznych;
  • Bezpośrednie wsparcie finansowe newsroomów gazet i tygodników (bezpośrednie dotacje na finansowanie miejsc pracy w newsroomach mediów prywatnych, które prowadzą działy lokalne; odroczone lub nieoprocentowane pożyczki; ulgi podatkowe od wynagrodzeń pracowników newsroomów; ulgi podatkowe dla podatników na prenumeratę prasy lokalnej; zwiększenie liczby ogłoszeń rządowych i UE w mediach lokalnych …). Dotacje powinny być przydzielane przez niezależny organ, z uwzględnieniem obiektywnych kryteriów (ochrona miejsc pracy w newsroomie, wykazana utrata przychodów z reklam, zagrożenie dla niezależnych mediów lokalnych…);
  • Unijne i krajowe Fundusze na Rozwój Innowacji w Mediach (News Innovation Funds) dedykowane wsparciu nowoczesnych sposobów zbierania informacji, szczególnie lokalnych i miejskich. Za udzielanie grantów na wspieranie niezależnego dziennikarstwa śledczego, przede wszystkim lokalnego, start-upów mediowych oraz innych innowacji odpowiadałaby nowa niezależna organizacja Unijny Fundusz Wspierania Mediów Interesu Publicznego (EU Public Interest Media Endowment). Fundusz mógłby być zasilany z podatku (2%) od targetowanych reklam na platformach internetowych. 

 

„Kilka europejskich rządów, w tym rządy Danii i Szwecji, skierowało wsparcie dla sektora mediów. Ale większość nie zaoferowała jeszcze żadnej pomocy. A niektóre kraje, jak na przykład Chorwacja, wyraźnie odmówiły jakiegokolwiek wsparcia skierowanego konkretnie do mediów, co zdecydowanie potępiam ”- powiedział sekretarz generalny EFJ Ricardo Gutiérrez.

 

EFJ popiera również postulaty Międzynarodowej Federacji Aktorów (FIA) i sektora Mediów, Rozrywki i Sztuki związku zawodowego UNI Global Union (UNI-MEI), służące wsparciu ekonomicznemu całego sektora kreatywnego:

 

  • pakiety pomocowe i pakiety aktywizujące dostosowane do konkretnych potrzeb i praktyk sektora
  • tymczasowa pomoc państwa wdrażana w szybki i nierestrykcyjny sposób. Podczas kryzysu dostosowuje się systemy podatkowe, aby złagodzić presję na przedsiębiorstwa i pracowników
  • płatność składek na ubezpieczenie społeczne płaconych przez pracodawcę odraczana tam, gdzie to konieczne (nie usuwana, ale odraczana)
  • instytucje finansujące dostosowują swoje zasady, aby zapewnić najlepsze możliwe wsparcie dla przerwanych projektów i zapewnić elastyczność w odniesieniu do wniosków projektowych
  • dotacje przyznawane na pokrycie bezpośrednich kosztów stałych, w tym kosztów zatrudnienia. Preferencja dla dotacji, a nie pożyczek.

 

Europejska Federacja Dziennikarzy (EFJ) wspólnie z Międzynarodową Federacją Aktorów (FIA) i sektorem Mediów, Rozrywki i Sztuki związku zawodowego UNI Global Union (UNI-MEI) wzywa również Unię Europejską i rządy europejskie do wsparcia freelancerów i samozatrudnionych. Wielu z nich może nie mieć wystarczających zabezpieczeń, aby skorzystać z nich podczas kryzysu, a zatem może znaleźć się w krytycznej sytuacji. W szczególności rekomendujemy, aby:

 

  • wszyscy pracownicy w naszym sektorze, w tym freelancerzy i samozatrudnieni, zostali w równym stopniu objęci pakietami pomocy skierowanymi do sektora mediów, w celu utrzymania zatrudnienia i kompetencji
  • przestrzeganie nakazów przebywania w domu w celu samoizolacji nie odbywało się kosztem przysługujących uprawnień do urlopu
  • dostęp do świadczeń socjalnych i zasiłków chorobowych był gwarantowany bez ograniczeń i okresów oczekiwania dla wszystkich pracowników, a progi dostępu obniżone lub w inny sposób dostosowane
  • tymczasowa utrata zatrudnienia z powodu zamknięcia nie wpływała na dostęp do takich świadczeń
  • zasiłki dla bezrobotnych zostały wydłużone, tak aby objąć przedłużające się skutki kryzysu, a okresy kwalifikujące skorygowane, tak aby objąć brak aktywności ze względu na przestrzeganie ograniczeń
  • środki dla freelancerów i samozatrudnionych na zrekompensowanie dochodu utraconego z powodu choroby, opieki nad dziećmi i ze względu na przestrzeganie ograniczeń, były w naszym sektorze zapewnione przez władze, jeśli nie są dostępne w inny sposób.

 

Zdjęcie: EFJ/ Eric Baradat / AFP