Nigdy w historii po 1989 roku nie mieliśmy tak jaskrawego przykładu ingerencji urzędującego ministra, czyli polityka, przedstawiciela władzy wykonawczej, w sferę niezależności mediów. Nigdy nie było tak drastycznej formy przejęcia mediów publicznych, jak ta, która miała miejsce po utworzeniu rządu Donalda Tuska – powiedziała Jolanta Hajdasz, wiceprezes SDP i dyrektor CMWP SDP podczas spotkania z przedstawicielami Komisji Europejskiej, jakie odbywa się raz do roku w ramach corocznego przeglądu stanu praworządności we wszystkich Państwach Członkowskich UE. SDP wzięło udział w takich konsultacjach po raz trzeci.
5 lipca 2023 r. Komisja Europejska opublikowała swoje czwarte sprawozdanie na temat stanu praworządności w UE. Dotyczyło ono czterech głównych obszarów mających istotny wpływ na poszanowanie zasady praworządności: (1) krajowych systemów wymiaru sprawiedliwości, (2) ram antykorupcyjnych, (3) pluralizmu i wolności mediów oraz (4) kwestii instytucjonalnych związanych z mechanizmami kontroli i równowagi władz ważnych dla sprawnego funkcjonowania demokracji. Nowym elementem sprawozdania ma być wskazanie konkretnych rekomendacji dla krajów członkowskich w powyższych obszarach.
Spotkanie prowadził dr Bartosz Marciniak i Maciej Styczeń z wydziału DG ds. Sprawiedliwości i Konsumentów (Jednostka C1 – Praworządność) Komisji Europejskiej. Stronę polską oprócz Jolanty Hajdasz z SDP reprezentował red. Krzysztof Bobiński z Towarzystwa Dziennikarskiego i Jacek Wojtaś z Izby Wydawców Prasy.
Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich zostało zaproszone do przedstawienia swojej opinii na temat stanu wolności mediów. Reprezentuję Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, największą, najstarszą i najaktywniejszą organizację dziennikarzy w Polsce. Nasza ocena tego, co wprowadza w mediach publicznych obecny rząd Donalda Tuska, jest wyjątkowo negatywna. Jest to bezwzględne naruszenie zasady wolności słowa i wolności prasy. Niszczenie mediów publicznych trwa już od dwóch miesięcy – powiedziała Jolanta Hajdasz. Wymieniła także ich konkretne przejawy:
- Nielegalne odwołanie władz mediów publicznych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bartłomieja Sienkiewicza
- Nielegalne powoływanie nowych władz mediów publicznych. Sąd odmówił wpisania ich do rejestru ze względu na brak podstawy prawnej
- Bezprawne wtargnięcie na teren mediów publicznych – TVP i Polskiego Radia, bezprawne wyłączenie nadajników TVP INFO, TVP WORLD
- Bezprawna dezaktywacja serwisu tvpinfo.pl
- Rząd podjął te nielegalne działania na podstawie uchwały Sejmu z dnia 19 grudnia 23 r. oraz na podstawie Kodeksu Spółek Handlowych. Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem zmiany w mediach publicznych można wprowadzić jedynie na podstawie ustawy przyjętej przez Sejm i Senat i podpisanej przez Prezydenta RP
- Postawienie w stan likwidacji wszystkich mediów publicznych w Polsce – Polskiej Agencji Prasowej, która ma już 105 lat, Polskiego Radia, które ma 98 lat i Telewizji Polskiej, która ma 62 lata. Postawiono także w stan likwidacji 17 rozgłośni regionalnych Polskiego Radia . Sąd Rejestrowy odmówił wpisania likwidacji TVP i PR, a mimo to postępuje destrukcja tych mediów, kierują nimi uzurpatorskie władze
- Setki ludzi w radiu i telewizji zostało pozbawionych pracy. Ich liczbę trudno oszacować, gdyż większość z nich nie była zatrudniona na umowę o pracę, tylko byli tzw. niezależnym współpracownikami lub świadczyli usługi medialne jako firmy. Ci ludzie z dnia na dzień stracili źródło dochodu
- W ciągu 2 miesięcy funkcjonowania mediów publicznych pod nowym kierownictwem ich oglądalność drastycznie spadła. Oglądalność TVP INFO (tzw. wskaźnik +4, czyli liczba wszystkich widzów powyżej 4. roku życia) spadła z 4,43% w styczniu 2023 r. do 1,52% w styczniu 2024 r., co oznacza drastyczny spadek liczby widzów o ponad 65% (ze średnio ok. 300 tys. widzów w lutym 2023 r. do ok. 78 tys. widzów w lutym 2024 r.). Stacja TVP INFO nie znajduje się na liście 20 najchętniej oglądanych stacji telewizyjnych w Polsce, a wcześniej znajdowała się nawet w pierwszej 10 -tce. Wzmocniło to bardzo komercyjną konkurencję telewizji publicznej, zwłaszcza TVN, która jest zapleczem medialnym rządu. Dane te pochodzą z głównego pomiaru telemetrycznego widowni telewizji naziemnej przeprowadzonego w Polsce przez firmę Nielsen.
- Występuje cenzura treści – nowe władze TVP w ciągu ostatnich 2 miesięcy usunęły z Internetu blisko 5,5 mln programów i artykułów opublikowanych na portalach tvp.pl i tvpinfo.pl. Jest to drastyczne naruszenie zasady wolności słowa. Nie wiadomo, co stało się z tymi materiałami i dlaczego podjęto taką decyzję. Było wiele cennych programów historycznych, społecznych i politycznych, niektóre nawet z 2008 roku.
- Ministrowie obecnego rządu nie wpuszczają na swoje konferencje prasowe dziennikarzy mediów prywatnych prezentujących stanowiska obecnej opozycji, zwłaszcza TV Republika, czego przykładem jest postępowanie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministra Sprawiedliwości wobec dziennikarzy tej stacji. Przedstawiciele obecnego rządu bezpodstawnie i skrajnie negatywnie wypowiadają się o tej telewizji mimo że mają obowiązek równego traktowania wszystkich mediów.
- Rząd i jego zaplecze medialne próbują zastraszyć reklamodawców mediów prawicowych – media wspierające rząd publikują artykuły z listą reklamodawców, którzy odważą się publikować reklamy w mediach opozycyjnych. Rząd wycofał już z prawicowych mediów prawie wszystkie reklamy spółek państwowych. Narusza to zasadę wolnej konkurencji, która jest podstawową zasadą, na której opiera się każde państwo demokratyczne.
Na pytanie o ocenę funkcjonowania i niezależności polskiego regulatora mediów czyli KRRiT Jolanta Hajdasz odpowiedziała, iż polski regulator mediów działa w sposób profesjonalny oraz niezależny od władz politycznych. Obecnie to KRRiT stoi na straży prawa dotyczącego systemu radiowo-telewizyjnego, ponieważ władza brutalnie niszczy ten system i łamie prawo medialne – stwierdziła Jolanta Hajdasz. Pytana o ocenę stanu walki z korupcją powiedziała, iż jej zdaniem poprzedni rząd walczył z korupcją bardzo intensywnie, a Centralne Biuro Antykorupcyjne wywiązało się ze swojego zadania bardzo odpowiedzialnie i prawidłowo. Zapowiedzi jego likwidacji są niezwykle niepokojące – powiedziała Jolanta Hajdasz.
Krzysztof Bobiński i Jacek Wojtaś przedstawili odmienne stanowisko od SDP.
Odpowiedzi SDP na pytania zadane w trakcie spotkania z przedstawicielem KE (notatka) – TUTAJ.
IV Sprawozdanie na temat stanu praworządności w UE jest TUTAJ.
