JAN PRASZCZAŁEK: Wspomnienie o red. Stanisławie Szperlingu

23 marca br. zmarł w Warszawie Stanisław Szperling, były wieloletni Redaktor Naczelny miesięcznika „Jestem”– autor największego sukcesu wydawniczego w dziejach polskiej prasy młodzieżowej.

 

Urodzony 10 maja 1931 r. w Będzinie przyszły Dyrektor Wydawnictw PCK, zanim został dziennikarzem, studiował polonistykę, a następnie przez pewien czas pracował przy tworzeniu  Słownika języka  polskiego pod red. prof. Witolda Doroszewskiego, co w przyszłości zaowocowało Jego szczególnym wyczuleniem na problemy poprawności językowej publikowanych na łamach „Jestem” tekstów;  był także nauczycielem propedeutyki filozofii oraz literatury w Liceum  św. Augustyna w Warszawie, a następnie redaktorem książek w Wydawnictwie PAX.  To właśnie Jemu, szczególnie rozmiłowanemu w literaturze francuskiej,  polski czytelnik zawdzięcza między innymi wprowadzenie na nasz rynek wydawniczy dzieł Juliena Greena.

 

W 1967 roku Stanisław Szperling rozpoczął  pracę w wydawanym przez Zarząd Główny  Polskiego Czerwonego Krzyża miesięczniku dla nastolatków „Jestem gotów do pomocy”  (którego tytuł zmieniono potem na „Jestem”), a w dwa lata później został redaktorem naczelnym tego pisma  i głównym autorem dokonywanych w nim zmian. Dzięki ogromnej  pracowitości, kreatywności
oraz niezwykłym zdolnościom organizacyjnym z niewielkiego „branżowego” pisemka o nakładzie niespełna 20 tys. egzemplarzy (z czego ponad połowę stanowiły zwroty),  udało mu się z czasem stworzyć młodzieżowy, adresowany do szerokiego kręgu odbiorców, nowoczesny popularny magazyn o tematyce zdrowotnej, ukazujący się w nakładzie przekraczającym w okresie największego rozwoju milion egzemplarzy, który rozchodził się niemal w całości (zwroty na poziomie kilkuset egzemplarzy stanowiły zaledwie niewielki ułamek procenta i wynikały głównie z wadliwej dystrybucji pisma w poszczególnych oddziałach Ruchu). Dzięki atrakcyjnej dla młodych odbiorców tematyce (obejmującej takie zagadnienia, jak problemy okresu dojrzewania,  kultura współżycia społecznego, kształtowanie postawy humanitarnej oraz odpowiedzialnych zachowań w zakresie profilaktyki zdrowotnej, współżycia seksualnego itp.) oraz wysokiemu poziomowi merytorycznemu, przy jednoczesnym utrzymywaniu  przystępnej formy publikowanych materiałów,  „Jestem” szybko stało się rozchwytywanym przez młodzież kultowym pismem. Cieszyło się także ogromnym zaufaniem, choćby dlatego, że redakcja zawsze traktowała czytelników poważnie i odpisywała na każdy nadesłany przez nich list. W sondażu przeprowadzonym swego czasu przez tygodnik „Polityka” „Jestem” zostało uznane za jedno z najbardziej wiarygodnych polskich czasopism, zajmując pod tym względem drugie miejsca tuż za…  „Tygodnikiem Powszechnym” (!). Rangę pisma podnosiły także nazwiska publikujących w nim autorów, takich jak Irena Gumowska, Krystyna Nepomucka, Jan Parandowski, Melchior Wańkowicz, Wojciech Żukrowski, dr Michalina Wisłocka, profesorowie Andrzej Jaczewski  i Zbigniew Lew Starowicz i in. Dostarczające rzetelnej, sprawdzonej wiedzy i wyciągające do czytelnika przyjazną dłoń „Jestem” pomagało trzem pokoleniom młodych Polaków wkraczać  w dorosłość i odnajdywać się w zmieniającej się rzeczywistości. Kierujący tym pismem od prawie trzydziestu lat Redaktor u schyłku swojej kariery zawodowej (zakończonej w 1998 r.) zdążył jeszcze doprowadzić do powstania Wydawnictw Polskiego Czerwonego Krzyża, które jako dyrektor prowadził przez kilka kolejnych lat, stojąc jednocześnie na czele wchodzących w ich skład zespołów redakcyjnych miesięczników: „Jestem”, „Zdrowie” i  „Zygzak” oraz redakcji wydawnictw książkowych.

 

Stanisław Szperling jest jednym z trzech nie żyjących już polskich dziennikarzy (obok Jerzego GiedroyciaJerzego Turowicza) pełniących najdłużej funkcję redaktora naczelnego. Jego profesjonalizm, nieprzeciętna osobowość oraz styl bycia i niezwykła kultura osobista, rodem z dwudziestolecia międzywojennego, sprawiały, że w bezpośrednich kontaktach budził podziw, respekt i szacunek.  I takim Go zapamiętamy.

 

Jan Praszczałek, członek SDP, b. wieloletni sekretarz redakcji „Jestem”

 

PS
Pogrzeb ŚP Red. Szperlinga  odbędzie się we wtorek 30. 03. 2021. Msza św. zostanie odprawiona o godz.  11:00 w kościele pw. Św. Teresy w Otwocku-Świdrze przy ul. Kołłątaja 80/82, po czym nastąpi wyprowadzenie na cmentarz w Otwocku.