Parlament Europejski przyjął przepisy przeciwko SLAPP

Fot. Pixabay

Parlament Europejski przegłosował przepisy w sprawie bezpodstawnych i stanowiących nadużycie pozwów sądowych (tzw. SLAPP), którymi nękani są m.in. dziennikarze. Nowe regulacje dotyczą spraw transgranicznych.  

SLAPP (skrót od angielskich słów „Strategic Lawsuit Against Public Participation”) to  działania prawne, których celem jest zastraszenie i uciszenie krytyków, np. dziennikarzy czy działaczy społecznych, przez uwikłanie ich w uciążliwy i najczęściej kosztowny proces sądowy. W Polsce takie pozwy przeciwko dziennikarzom zdarzają się coraz częściej, wielokrotnie krytykowało je Centrum Monitoringu Wolności Prasy SDP.

We wtorek, 27 lutego Parlament Europejski przegłosował przepisy mające przeciwdziałać SLAPP. Jak czytamy w komunikacie prasowym PE „Nowe prawo będzie chronić osoby i organizacje, które zajmują się sprawami leżącymi w interesie publicznym, takimi jak prawa podstawowe, ochrona demokracji oraz walka z korupcją i dezinformacją, we wszelkich postępowaniach transgranicznych. Wyjątkiem będą sytuacje, gdy zarówno pozwany, jak i powód są z tego samego kraju Unii, w którym siedzibę ma sąd, lub gdy sprawa jest istotna tylko dla jednego państwa członkowskiego”.

Europosłowie wprowadzili dwa mechanizmy chroniące ofiary SLAPP. „Po pierwsze, bezzasadne powództwa będą wcześnie oddalane. Po drugie, sąd będzie mógł nałożyć na powoda obowiązek zapłaty kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego pozwanego, oraz zarządzić odszkodowanie. Jeśli pozwany wniesie o wczesne oddalenie sprawy, to powód będzie musiał udowodnić, że są podstawy do kontynuacji postępowania. Ponadto sądy będą mogły nakładać na powodów – którymi są często politycy, przedsiębiorstwa lub grupy interesu – inne kary, na przykład rekompensaty finansowe” – czytamy w komunikacie PE.

Nowe przepisy mają też przeciwdziałać tzw. turystyce sądowej, polegającej na tym, że powództwo składa się kraju, w którym jest największe prawdopodobieństwo korzystnego rozstrzygnięcia sprawy. „Wyroki dla osób lub instytucji z Unii Europejskiej wydane w państwach trzecich nie będą uznawane, jeżeli postępowanie sądowe było bezpodstawne lub stanowiło nadużycie” – napisano w informacji PE.

W nowych regulacjach znalazł się również zapis o zapewnieniu przez państwa UE łatwego dostępu do informacji dla poszkodowanych SLAPP. „W jednym miejscu ofiary znajdą informacje o gwarancjach proceduralnych i środkach odwoławczych, a także o pomocy prawnej oraz wsparciu finansowym i psychologicznym. Państwa członkowskie będą musiały gwarantować pomoc prawną w postępowaniach transgranicznych. Będą również publikować wszystkie prawomocne wyroki w sprawach ze strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej, tzw. SLAPP, oraz gromadzić szczegółowe dane na ich temat” – czytamy w komunikacie.

Państwa członkowskie mają dwa lata na wprowadzenie nowych regulacji do prawa krajowego.

opr. jka, źródło: Parlament Europejski