Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar przesłał prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomaszowi Chróstnemu swoje uwagi w sprawie transakcji zakupu przez PKN Orlen spółki Polska Press.
UOKiK musi wydać zgodę na przejęcie przez koncern paliwowy wydawcy gazet i portali lokalnych Polska Press (pisaliśmy o tym TUTAJ). Zastrzeżenia do tej transakcji ma RPO, przesłał je w piśmie do prezesa UOKiK-u, w celu, jak pisze, „zapewnienia w tym postępowania skutecznej ochrony zasad uczciwej i wolnej od nacisków politycznych konkurencji na rynku prasowym.”
Adam Bodnar zauważa, że z punktu widzenia konsumenta, jakim jest czytelnik prasy, transakcja ta może oznaczać, że prasa wydawana przez spółki kontrolowane przez Skarb Państwa nie będzie dostarczała produktu o cechach wymaganych przez obowiązujące prawo.
„Czytelnicy mogą zostać wprowadzeni w błąd, nie wiedząc, że pod z pozoru komercyjną nazwą wydawcy danego tytułu prasowego (sugerującą pełną niezależność od władzy politycznej) w praktyce kryje się podmiot gospodarczy poddany całkowicie kontroli politycznej” – pisze RPO.
Zauważa, że „spółka kontrolowana przez Skarb Państwa – a za jej pośrednictwem politycy sprawujący władzę – mogą uzyskać łatwy wpływ na decyzje o całokształcie działalności poszczególnych redakcji. W ten sposób mogą przekształcić wolną prasę, której nieodłączną cechą jest rzetelny i oparty na faktach krytycyzm wobec władzy i osób sprawujących funkcje publiczne, w zależne od tej władzy biuletyny informacyjne i propagandowe.”
Bodnar zauważa, że PKN Orlen po przejęciu Polska Press stanie się też właścicielem sześciu drukarni i będzie miał wpływ na drukowanie konkurencyjnych tytułów. Zdaniem rzecznika „wymaga to dodatkowego zbadania, jak przełoży się to na niezakłóconą konkurencję na lokalnych rynkach prasowych.” Analizy wymaga również wpływ transakcji na rynek reklamowy.
RPO przypomina, że Orlen, po wcześniejszym przejęciu spółki Ruch, kontrolować już będzie znaczną część rynku kolportażu prasy. Bodnar ostrzega, że „podjęty przez spółkę zależną od państwa proces koncentracji w ramach jednego koncernu funkcji druku prasy, jej wydawania oraz kolportażu stanowi próbę powrotu do niechlubnych tradycji wydawniczych przerwanych ustawą z 22 marca 1990 r. o likwidacji Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa-Książka-Ruch”. A jest to tradycja motywowanego politycznie sterowania środkami przekazu i komunikowania celem wywierania wpływu na społeczeństwo.”
opr. jka, źródło rpo.gov.pl, fot. Wikipedia
