Andrzej Poczobut, uwięziony przez reżim Łukaszenki korespondent z Białorusi, został laureatem Głównej Nagrody Wolności Słowa Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. W 28. edycji konkursu nagrody rozdano w czternastu kategoriach.
W imieniu przebywającego od 25 marca 2o21 roku w areszcie na Białorusi Andrzeja Poczobuta, nagrodę odebrała Agnieszka Romaszewska-Guzy, dyrektor Telewizji Biełsat.
Podczas uroczystej gali ogłoszenia wyników i rozdania nagród, która odbyła się Domu Dziennikarza przy ul. Foksal 3/5 w Warszawie, wspominano też innych białoruskich dziennikarzy, którzy z powodu wykonywanej pracy trafili do więzienia. Lista represjonowanych przez reżim w Mińsku ludzi mediów jest długa, są na niej: Kaciaryna Andrejewa, Daria Czulcowa, Julia Słucka, Andrej Aliaksandrau, Dzianis Iwaszyn, Maryna Zołotawa, Ludmiła Czekina, Olga Łojko, Alena Tałkaczowa, Raman Pratasiewicz i Głafira Żuk. Prowadzący galę – prezes SDP Krzysztof Skowroński i dziennikarka Anna Popek – krótko opowiedzieli historię każdej z tych osób i przypomnieli ile już dni spędzili za kratami.
28.edycja dorocznego konkursu SDP obejmowała prace opublikowane i wyemitowane w polskich mediach w 2020 roku. Dziennikarze startowali w czternastu kategoriach tematycznych (w tym dwóch dla fotoreporterów). Wyróżnienie przyznała też Fundacja Solidarności Dziennikarskiej (otrzymała je Agnieszka Romaszewska-Guzy).
Do konkursu wpłynęło 260 prac publicystycznych oraz liczne fotografie i reportaże prasowe z zakresu fotografii sportowej i społecznej. Najwięcej publikacji nadesłano tradycyjnie do Nagrody im. Stefana Żeromskiego – dotyczącej problematyki społecznej, Nagrody im. Macieja Łukasiewicza – dotyczącej tematyki kultury i popularyzacji wiedzy oraz do Nagroda im. Janusza Kurtyki przyznawanej za publikacje historyczne. Najwięcej zgłoszeń to były prace opublikowane w Internecie – 90, telewizyjnych materiałów nadesłano 63, prasowych – 51, a radiowych – 49.
Prace konkursowe oceniały cztery zespoły jurorów: Jury Selekcyjne i Jury Główne nagród publicystycznych oraz Jury Selekcyjne i Jury Główne fotografii prasowej.
Każdy z członków Jury Selekcyjnego dokonał przeglądu i oceny wszystkich publikacji zgłoszonych do konkursu. Oto nasi jurorzy: przewodnicząca Jolanta Łopuszyńska-Galińska, Hubert Bekrycht, Wanda Nadobnik, Barbara Pajchert, Anna Szepelak.
Skład Jury Głównego: Krzysztof Skowroński – przewodniczący, Przemysław Babiarz, Paweł Badzio, Jadwiga Chmielowska, Krystyna Forowicz-Domalska, Jolanta Hajdasz, Jerzy Jachowicz, Jerzy Kłosiński, Wanda Nadobnik, Tadeusz Płużański, Aleksandra Rybińska, Marcin Wolski, z głosem doradczym przewodnicząca Jury Selekcyjnego Jolanta Łopuszyńska oraz eksperci: z IPN – dr hab. prof. LAW w Dęblinie dr Marcin Kruszyński, z NCK – zastępca dyrektora ds. Komunikacji i Badań Marzena Strąk.
Skład Jury prac fotograficznych: przewodniczący Krzysztof Skowroński, prezes Klubu Fotografii Prasowej SDP Donat Brykczyński, Agata Ciołek, Jarosław Maciej Goliszewski, Szymon Łaszewski, Jacek Marczewski, Andrzej Stawiarski.
Lista laureatów
Główna Nagroda Wolności Słowa
za publikacje w obronie demokracji i praworządności, demaskujące nadużycia władzy, korupcję, naruszanie praw obywatelskich, praw człowieka ufundowana przez Zarząd Główny SDP w wysokości 12 tys. zł.
Andrzej Poczobut
autor korespondencji z Białorusi dla polskich mediów w okresie sierpień – grudzień 2020.
Nagroda za dziennikarski profesjonalizm w przekazywaniu źródłowych informacji z Białorusi. Za odwagę pracy w warunkach ekstremalnego zagrożenia, presji i szantażu wobec rodziny. Wielokrotnie zatrzymywany i karany za krytykę reżimu Łukaszenki, od marca br. czeka w areszcie na proces.
Wyróżnienie
Mariusz Pilis za film „Skrzywdzeni. O Polakach i Żydach”, TVP 1, 30.03.2020 .
Nagroda Watergate
za dziennikarstwo śledcze ufundowana przez Zarząd Główny SDP w wysokości 10 tys. zł.
Paweł Kaźmierczak
autor cyklu reportaży „Bez winy”, Alarm TVP, emisja 15.07.2020 r. i 03.09.2020
Nagroda za profesjonalizm i rzetelność dziennikarza oraz wyjątkową konsekwencję, odwagę i upór w dochodzeniu do prawdy. Doskonały przykład dziennikarskiego śledztwa, przeprowadzonego z niezwykłą starannością. Powstały poruszające reportaże, zrealizowane nowocześnie i z idealnym wyczuciem telewizyjnej dramaturgii.
Wyróżnienia
Blanka Aleksowska, Karolina Baca-Pogorzelska oraz Wojciech Wybranowski autorzy publikacji „Archiwum X w Głogowie. Tajemnica śmierci Pawła Chruszcza”, Wirtualna Polska (wp.pl), 18.07.2020
Marcin Wikło i Marek Pyza autorzy publikacji „Co ukrywa sztab Kidawy – Błońskiej”, Tygodnik „Sieci”, 2-8.03.2020
Karolina Tomaszewicz za reportaż telewizyjny „Zabójstwo Marka Kapla”, Magazyn Śledczy Anity Gargas, 06.02.2020
Nagroda im. Krystyny Grzybowskiej
za publicystykę o tematyce europejskiej ufundowana przez Fundację Macieja Rybińskiego w wysokości 5 tys. zł.
Łukasz Kobeszko
za publikację – „Mają korupcyjny system zbudowany za unijne pieniądze. Ich protestów nikt nie zauważa”, Tygodnik TVP (tygodnik.tvp.pl), 18.09.2020
Dysponując niezwykle rozległą wiedzą o historii Bułgarii, autor ciekawie tłumaczy czytelnikowi obecną sytuację polityczną kraju -geograficznie nam bliskiego, a jakże nieznanego. Publikacja interesująca w kontekście polskich sporów z unijnymi urzędnikami o praworządność.
Wyróżnienie
Filip Memches autor publikacji – „Zainspirował Fukuyamę do napisania „Końca historii”. Wedle tajnego raportu był agentem KGB”,
Tygodnik TVP (tygodnik.tvp.pl), 07.08.2020
Nagroda im. Kazimierza Dziewanowskiego
za publikacje o problemach i wydarzeniach na świecie ufundowana przez Polską Agencję Prasową w wysokości 7 000 zł.
Ks. Roman Sikoń
autor filmu „Rzeka życia”, TV TRWAM, 13.12.2020.
Dobry przykład klasycznego dokumentu drogi. Z rozmów dwóch braci – kapłanów, którzy płyną wielkimi amazońskimi rzekami, tworzy się piękna filmowa opowieść o życiu, powołaniu, wartościach, ideałach. Wielkim walorem filmu jest rzadko pokazywana egzotyczna Amazonia i nieznani Zachodowi jej mieszkańcy z plemion Yanomami.
Rozmowa z ks. Romanem Sikoniem
II Nagroda
w wysokości 3 000 zł
Anna Szczepańska
autorka publikacji „Obozowy numer zapisywali na czaszce i kościach. Jak Niemcy podbijali Afrykę” Tygodnik TVP (tygodnik.tvp.pl), 11.12.2020.
Dokument w przejmujący sposób przedstawia jedną z najczarniejszych kart w historii niemieckich podbojów zamorskich – brutalną kolonizację Afryki Południowo-Zachodniej. Przekazuje wstrząsające fakty ludobójstwa na rdzennych mieszkańcach Namibii oraz historię współczesną – pełną determinacji walkę Namibijczyków o naprawienie krzywd popełnionych na ich przodkach. Zwraca uwagę profesjonalizm w przedstawieniu tematu oraz wielka wrażliwość autorki na cierpienie i krzywdę ludzką.
Wyróżnienia
Agnieszka Czyżewska-Jacquement za „Przebudzenie”, Polskie Radio Lublin, 30.09.2020
Krzysztof Darewicz za „Dlaczego Chińczycy jedzą zupę z nietoperze, duszone węże i smażone łaskuny? Wirus na talerzu”, 30.01.2020, „Miliony ludzi skoszarowane, szpitale zmilitaryzowane, miasta zamknięte. Chiny w czasach zarazy”, 7.02.2020, „Wuhan odmrożony. Przepustka do życia są teraz kody QR” zdrowy, może iść albo do izolatki””, 17.04.2020. Wwszystkie publikacje ukazały się w Tygodniku TVP (tygodnik.tvp.pl)
Nagroda im. Macieja Łukasiewicza
za publikacje na temat współczesnej cywilizacji i kultury oraz popularyzację wiedzy ufundowana przez Narodowe Centrum Kultury w wysokości 10 000 zł.
Dagmara Drzazga
autorka filmu „Pokolenia”, TVP Historia, 15.03.2020
Bierzemy udział w sentymentalnej podróży do Panny Marii – najstarszej polskiej osady w Teksasie. Z rozmów prowadzonych z mieszkańcami o polskich korzeniach wyłania się historia ich przodków – osadników ze Śląska. Współczesne pokolenia Teksańczykó widzimy też w Polsce, podczas pielgrzymki do Piekar Śląskich. Dokument niezwykle barwny, zrealizowany z wielką klasą i artyzmem, świetny warsztatowo.
Wyróżnienia
Cezary Galek – „Droga Kwarantanno”, Polskie Radio Zachód, 17.05.2020
Łukasz Adamski – „Czarne owce Hollywood. Aktorzy Donalda Trumpa”, 26.06.2020, „Metoo działa jak stalinizm? Cóż, czasem miewa oblicze totalitarne”, 24.04.2020, „Hollywood próbuje zrozumieć wroga”, 8.05.2020. Wszystkie publikacje w Tygodniku TVP (tygodnik.tvp.pl)
Nagroda im. Janusza Kurtyki
za publikacje o tematyce historycznej ufundowana przez Instytut Pamięci Narodowej. Patronem medialnym Nagrody im. Janusza Kurtyki jest TVP Historia.
I Nagroda w wysokości 7 000 zł
Piotr Zarębski
autor filmu dokumentalnego „Bądź wierny, idź i pamiętaj”, TV Trwam, 01.09.2020
Fabularyzowany film dokumentalny opowiada o bohaterstwie, męczeństwie i trudnej sytuacji Polaków, głównie na Pomorzu, w okresie II Wojny Światowej i początkach komunizmu w Polsce. Nagroda za wybitne walory edukacyjne i artystyczne.
II Nagroda w wysokości 3 000 zł
Małgorzata Sawicka
autorka reportażu radiowego „Nierozwinięty do końca kwiat”, Radio Lublin, 31.05.2020
Wstrząsająca, precyzyjnie udokumentowana opowieść o okrucieństwie najeźdźców oraz bólu, rozpaczy, samotności i pragnieniu, by bezmiar cierpień dzieci Zamojszczyzny nie został zapomniany. Autorka po mistrzowsku dokonała konfrontacji dwóch światów – wszechmocy okupantów i bezsilność podbitych.
Wyróżnienia
Adam Kraśnicki – film „Oto człowiek – rzecz o Henryku Sławiku i Jozsefie Antallu”, TVP Historia, 17.07.2020.
Dorota Kania, Anna Zapert, Robert Krauz i Katarzyna Zajączkowska – film „Baśka”, Festiwal Niepokorni Niezłomni Wyklęci w Gdyni, sierpień 2020.
Jolanta Sowińska –Gogacz – publikacja „Mały Oświęcim” Wielkopolski Kurier WNET nr 77/2020, listopad 2020 oraz Błażej Torański – publikacja „To nie ja”, Wielkopolski Kurier WNET nr 76/2020, październik 2020
Marianna Fijewska – publikacja „Rykoszet – O Marianie, bracie Hanny, trzecim, który padł, Rykoszet – O Marianie, ojcu Wioli, trzecim, który padł”, Magazyn Wirtualnej Polski, 18.12.2020
Grażyna Raszkowska – publikacja „Ekstremistki niczego nie żałują””, Tygodnik TVP, 28.08.2020
Nagroda im. Eugeniusza Kwiatkowskiego
za dziennikarstwo ekonomiczne ufundowana przez Fundację Agencji Rozwoju Przemysłu w wysokości 10 000 zł.
Iwona L. Konieczna
autorka publikacji „130 lat temu zaczęła się kariera Witolda Zglenickiego – >polskiego Nobla<”, Codzienny Serwis Informacyjny PAP, 19.01.2020
Piękna, z fantazją nakreślona historia polskiego pioniera wydobycia ropy naftowej z morskiego dna w Azerbejdżanie na obrzeżach Imperium Rosyjskiego. Opowieść o biznesmenie przerastającym swoją epokę, filantropie, patriocie, pozytywiście i romantyku w jednym, o człowieku niezwykłym. Autorka osiągnęła mistrzostwo warsztatowe. Udowodniła, że nawet krótki tekst – pisany na potrzeby agencji prasowej – można w profesji dziennikarza tratować z szacunkiem.
Laureatka zmarła na Covid-19, w jej imieniu nagrodę odebrał syn.
Wyróżnienie
Karol Wasilewski – publikacja „Na obiadach z pudełek rosną fortuny”, Tygodnik TVP, 29.05.2020
Nagroda im. Aleksandra Milskiego
dla redakcji mediów lokalnych za podejmowanie tematów ważnych dla ich społeczności ufundowana przez FAKRO Sp. z o.o. w wysokości 3 000 zł.
Redakcja „Tygodnika Kępińskiego”
Pismo wyróżnia dobre osadzenie w tematyce „małej ojczyzny” – budowanie patriotyzmu lokalnego poprzez dbałość o tradycję i historię regionu oraz udział w bieżącym życiu społeczności Kępna. Gratulacje za ponad 30- letnią nieprzerwaną działalność na niełatwym rynku prasy lokalnej.
Rozmowa z Mirosławem Łapą, redaktorem naczelnym „Tygodnika Kępińskiego”
Nagroda im. Stefana Żeromskiego
za publikacje o tematyce społecznej ufundowana przez BP Europa SE Oddział w Polsce
I Nagroda w wysokości 7 000 zł
Adam Bogoryja-Zakrzewski, Agnieszka Szwajgier
autorzy reportażu radiowego„Bilet powrotny proszę”, Polskie Radio Program III, 14.09.2020.
Dokument radiowy o bezdomnych Polakach w Berlinie to nie smutna opowieść o ludziach skrzywdzonych przez los, lecz do bólu realistyczny obraz codzienności tych, którzy nauczyli się „żyć na betonie” i nie chcą wracać do kraju. Reportaż dobry, wciągający, rzetelny i bezstronny.
Rozmowa z Agnieszką Szwajgier i Adamem Bogoryją-Zakrzewskim
II Nagroda w wysokości 3 000 zł
Anita Gargas
autorka reportażu „Jak deweloperzy niszczą Zakopane”, TVP1 Magazyn Śledczy Anity Gargas, 04.06.2020.
Autorka przeprowadza wnikliwe śledztwo dziennikarskie, którego celem jest pokazanie widzowi, jak w Zakopanem działają deweloperzy, by pozbyć się zabytkowych obiektów stojących na atrakcyjnych działkach. Reportaż zrealizowany z zaangażowaniem, profesjonalnie, z zachowaniem staranności przy dochodzeniu do sedna problemu.
Wyróżnienia
Dorota Łosiewicz – za cykl artykułów o amantadynie: „Co z tą amantadyną? Dlaczego nikt nie traktuje poważnie pulmonologa z Przemyśla?, 1-29.11.2020, „Fakty sobie, a Ministerstwo Zdrowia sobie. Czy komuś zależy, by ukryć skuteczność leku? To działanie wbrew interesowi publicznemu”, 2-14.12.2020, „Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało badanie kliniczne amantadyny. Wreszcie! Lepiej późno niż wcale”, 3-15.12.2020. Wszystkie publikacje na portalu wPolityce.pl
Alicja Grzechowiak – reportaż telewizyjny „Opowiem o moim życiu”, TVP3 Cykl „Całkiem niezła historia”, 6.10.2020
Nagroda im. Adolfa Bocheńskiego
za wyróżniające się dokonania dziennikarskie dla dziennikarzy do 30. roku życia ufundowana przez Pocztę Polską. Jury przyznało dwie równorzędne nagrody po 2 500 zł
Łukasz Lubański
autor publikacji w Tygodniku TVP (tygodnik.tvp.pl):„Wzywał arcybiskupów do dymisji. Teraz będzie uczyć holenderskich kleryków”, 21.02.2020, „Breloczki, bryłki, piramidki. Co nas ochroni przed 5G?”, 5.06.2020, „Polska Marylin Monroe, która inspirowała Meryl Streep. Miała talent, była sexy. W USA straciłaś karierę i męża”, 12.06.2020.
Zaprezentowane publikacje są dowodem talentu młodego dziennikarza. Nagroda za wybór ciekawego tematu, atrakcyjność formalną przekazu i jego komunikatywność, dobre opanowanie warsztatu. Jednym słowem – dobre pióro!
Ilona Ptak
autorka reportażu „Znajomy głos”, TVP Info „Głębia ostrości”, 26.07.2020
12-minutowa opowieść o jednym z nas – dziennikarzu, któremu przytrafiła się nietypowa przygoda. Ale przy okazji też o potędze Internetu. Świetny, oryginalny pomysł na reportaż, który Autorka zrealizowała bardzo atrakcyjnie i w pełni profesjonalnie.
Wyróżnienie
Maciej Piotrowski – „Przedawniona sprawiedliwość”, TVP1 Magazyn Ekspresu Reporterów, 24.11.2020
Nagroda im. Kazimierza Wierzyńskiego
za publikacje o tematyce sportowej
Aleksander Dzięciołowski
autor filmu telewizyjnego „Piotr Małachowski”, TVP 1, TVP Sport, 27.12.2020
Film jest portretem socjologiczno-psychologicznym wielkiego mistrza lekkiej atletyki, człowieka z sercem na dłoni. To wyjątkowa, prawdziwa, głęboka opowieść o emocjach sportowca i jego bliskich, powodująca chwilę zadumy nad życiem. Autor daje się poznać jako znakomity reporter, pełen pasji i dociekliwości.
Wojciech Królikowski
autor filmu telewizyjnego „Historia jednej fotografii”, TVP Historia, 05.04.2020
Ciekawy film opowiadający piękną historię sportsmenki – ale przede wszystkim dzielnej Polki, która w czasach wojennej gehenny zachowała się jak trzeba. Maria Kwaśniewska – Maleszewska, medalistka igrzysk olimpijskich z Berlina 1936, dzięki zdjęciu z Adolfem Hitlerem ratowała ludzi podczas okupacji. Autor wykorzystał wiele zdjęć i filmów archiwalnych, co jest dodatkowym walorem jego pracy.
Wyróżnienia
Jakub Kowalski – „Łączy nas piłka. Dzieli Boniek”, Tygodnik TVP (tygodnik.tvp.pl), 04.09.2020.
Urszula Kropiewnicka – „Co to za gość”, Polskie Radio Białystok, 07.12.2020.
Nagroda im. Eugeniusza Lokajskiego
za fotografię o tematyce sportowej ufundowana przez Totalizator Sportowy Sp. z o.o. w wysokości 10 tys. zł
Andrzej Grygiel
autor zdjęcia „Kraksa na mecie pierwszego etapu wyścigu kolarskiego 77. Tour de Pologne”
Prawdziwie mistrzowski przykład zdjęcia, na którym został uchwycony moment poważnego w skutkach wypadku holenderskiego kolarza.
Wyróżnienie
Aleksander Knitter – reportaż fotograficzny „Gimnastyczka Amelia Pawlak podczas treningu online”
Nagroda im. Erazma Ciołka
za fotografię społecznie zaangażowaną. Nagroda w wysokości 5 000 zł finansowa ze środków Funduszu Popierania Twórczości Stowarzyszenia Autorów ZAiKS Andrzeja Szczypiorskiego oraz statuetka Fundatora Prywatnego
Beata Zawrzel
autorka reportażu fotograficznego „Życie codzienne w Krakowie podczas pandemii koronawirusa”
Niezwykle realistycznie zdjęcia pokazują zmiany, jakie zaszły w czasie pandemii w relacjach ludzkich.
Zobacz nagrodzony fotoreportaż
Wyróżnienie
Piotr Tracz – reportaż fotograficzny „Życie codzienne w czasie pandemii”
Nagroda im. prof. Stefana Myczkowskiego
przyznawana pod patronatem Klubu Publicystów Ochrony Środowiska „Ekos” za publikacje o problemach ochrony środowiska ufundowana przez Lasy Państwowe w wysokości 5 000 zł.
Mateusz Teska
autor reportażu telewizyjnego „Śmierdzący problem warszawskich włodarzy”, TVP1 Magazyn Śledczy Anity Gargas, 10.12.2020
Góry śmieci i utracona dotacja z Unii Europejskiej? Kto jest odpowiedzialny za to, że Warszawa do tej pory nie ma nowoczesnej spalarni śmieci? Na te i inne pytania szuka odpowiedzi Autor reportażu – odważnie, wytrwale, dociekliwie.
Wyróżnienia
Andrzej Barć – „Ptakofonia – Akcja Karmnik”, UJOT FM, 7.12.2020.
Aneta Gałaburda i Joanna Sikora – „Śmierć wilka”, Polskie Radio Białystok, 22.12.2020.
Zdjęcia: Szymon Łaszewski
Projekt zrealizowany we współpracy z Narodowym Centrum Kultury.
Partnerem gali konkursu jest Fundacja PZU
